Thủ phạm gây nên chứng biếng ăn ở trẻ

Nguyên nhân biếng ăn ở trẻ thường do bệnh lý và tâm lý, như vấn đề về răng miệng, mệt mỏi khi ốm...hoặc do bị ép ăn đồ ăn mà trẻ không thích...

1. Chứng biếng ăn ở trẻ do bệnh lý:

Biếng ăn do ốm

Ảnh (st)trong thời gian ốm, trẻ biếng ăn do ức chế cơ thể mệt mỏi...

Khi trẻ bị ốm, virus và vi khuẩn xâm nhập gây “khó chịu” tại các cơ quan nhiễm bệnh như tai, mũi, họng, miệng, đường tiêu hóa. Đi kèm theo đó là các triệu chứng sốt, ho, mệt, nôn trớ, dẫn đến trẻ không muốn ăn hoặc chỉ ăn với số lượng ít.

Khi đó, cha mẹ nên đưa bé đi khám và tuân theo chỉ định của bác sĩ. Trẻ cần được điều trị dứt điểm việc nhiễm trùng, song song với việc tăng cường chăm sóc, bổ sung dinh dưỡng thông qua khẩu phần ăn, sử dụng các chế phẩm bổ sung vitamin và khoáng chất. Phục hồi thể lực và tăng cường sức đề kháng ở trẻ luôn là yếu tố hàng đầu trong bất cứ một liệu trình điều trị nào.

Biếng ăn do trẻ gặp khó khăn khi nhai nuốt và các vấn đề về răng miệng.

Viêm amidan, mọc răng, nấm lưỡi, áp xe lợi, viêm tuyến nước bọt, sâu răng... gây đau đớn vùng miệng, họng, răng lợi khi nhai nuốt thức ăn cũng là một trong những nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn. Ngoài việc dùng thuốc điều trị, nên cho trẻ ăn thức ăn mềm, dễ nuốt, uống thêm sữa và chia thành nhiều bữa nhỏ.

Biếng ăn do “trục trặc” ở bộ máy tiêu hóa

Loạn khuẩn đường ruột, rối loạn co bóp và tiết dịch dạ dày... dễ khiến trẻ buồn nôn, nôn trớ, đau bụng, tiêu chảy, đầy bụng, ăn không tiêu, táo bón... Hệ tiêu hóa hoạt động không bình thường ảnh hưởng rất lớn đến việc ăn uống của trẻ. Đa số các bé sẽ ăn trở lại bình thường sau một vài ngày và không quá một tuần, sau khi sử dụng thuốc hỗ trợ (men tiêu hóa, cốm vi sinh…) giúp cân bằng hệ vi sinh đường ruột.

Các trường hợp có dấu hiệu kéo dài cha mẹ cần đưa trẻ đi khám để tìm hiểu nguyên nhân, tránh tình trạng quá nặng gây biến chứng xấu cho sức khỏe của trẻ.

Biếng ăn do chế độ dinh dưỡng thiếu vi chất, đặc biệt là kẽm và selen

Đa dạng khẩu phần ăn cho trẻ để tăng cường nhận biết mùi vị, cũng như đảm bảo không nhàm chán và giúp trẻ ăn uống dễ dàng là những vấn đề luôn được cha mẹ ngày nay đáp ứng và lưu tâm. Nhưng bên cạnh đó, việc thực phẩm không đảm bảo, chế biến không đúng cách hoặc trẻ chỉ ăn một số thức ăn nhất định theo sở thích gây ra tình trạng thiếu hụt vi chất ở trẻ. Đó cũng là một trong những nguyên nhân gây biếng ăn.

Sự thiếu hụt các nguyên tố vi lượng này chiếm đến 50% nguyên nhân gây biếng ăn ở trẻ. Trong đó, thiếu kẽm thường khiến trẻ bị rối loạn vị giác, giảm cảm giác ngon miệng thèm ăn. Đồng thời, không bổ sung đủ lượng kẽm cần thiết sẽ làm chậm quá trình phát triển và tăng trưởng bình thường ở trẻ. Những trẻ thiếu kẽm thường bị tiêu chảy kéo dài, thương tổn ở da và mắt, chậm lớn, cơ quan sinh dục chậm trưởng thành, sụt cân, thiếu máu, chậm lành vết thương và kém minh mẫn.

Hậu quả quan trọng của biếng ăn không chỉ là tình trạng suy dinh dưỡng trẻ em ngày càng nặng và kéo dài. Nguy hiểm hơn là ảnh hưởng nặng nề đến tâm lý trẻ do bị ép ăn, bị la mắng và tâm lý cha mẹ do lo lắng, buồn bực. Đặc biệt, đối với trường hợp mẹ đang cho con bú, nếu lo lắng, stress thường xuyên sẽ ảnh hưởng xấu trực tiếp đến số lượng và chất lượng sữa.

2. Biếng ăn ở trẻ do “thủ phạm” tâm lý:

Đây là nguyên nhân thường gặp nhất. Trẻ biếng ăn khi có cảm giác bị ép buộc, bỏ rơi, bị gò bó hoặc bị đánh lừa. Các tình huống thường gặp trong thực tế:

- Một trong những nguyên nhân gây biếng ăn ở trẻ nhỏ dưới 1 tuổi là bị ép bú bình trong khi chỉ thích bú mẹ.

- Đổi người chăm trẻ và cho trẻ ăn: Làm mất những thói quen và cách cho ăn, trẻ phải học lại từ đầu và sinh ra chống đối và bỏ ăn với người chăm trẻ mới.

- Ép trẻ ăn quá nhiều mà không quan tâm đến cảm giác no của trẻ. Đây là nguyên nhân thường gặp ở các gia đình Việt Nam. Cha mẹ, ông bà thường ép trẻ ăn bằng mọi cách (dỗ dành, quát mắng...) làm sao cho ăn hết số thức ăn tự quy định mà không quan tâm đến cảm giác no hay không thích mùi vị thức ăn  đó của trẻ. Phương châm đúng là hãy để trẻ được tự quyết định lượng ăn của mình.

- Do người lớn xung quanh trẻ không phải là tấm gương mẫu mực, làm trẻ nhiễm tính bỏ ăn, để thức ăn thừa thãi hoặc vừa ăn vừa chơi, dần dần hình thành thói quen xấu bỏ bữa và ham chơi ở trẻ.

- Thời gian chuyển tiếp chế độ ăn không phù hợp:

Cho trẻ ăn dặm quá sớm (trước khi trẻ tròn 4 tháng), ăn cơm quá sớm (trong khi răng trẻ chưa đủ để nhai cơm).

-Biếng ăn do thức ăn không hợp khẩu vị trẻ: Trẻ con cũng như người lớn, không thể nào ăn một loại thức ăn theo một kiểu chế biến cố định trong một thời gian dài. Không phải vì trẻ chưa có răng thì cứ ăn cháo xay nhuyễn hết bữa này qua bữa khác. Cho dù mùi vị hỗn hợp cháo và thức ăn có thay đổi nhưng về cơ bản vẫn gây mất hứng thú của trẻ. Các mẹ phải thay đổi thực đơn thường xuyên. Nếu bé vẫn ăn cháo thì bữa súp, bữa cháo, bữa khoai tây nghiền, kết hợp cho tập thử ăn thô. Bé đã nhai được tốt thì càng dễ thay đổi thực đơn hơn. Nguyên tắc cơ bản khi nấu nướng và cho trẻ ăn là duy trì niềm thích thú ăn uống của trẻ.

Như vậy, có thể thấy, có rất nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng biếng ăn ở trẻ. Có khi do yếu tố bên ngoài (virus vi khuẩn gây bệnh) nhưng có khi chính bởi người lớn (cha mẹ, ông bà..) tạo ra.